Devrim Arabaları. 129 günde üreteceksiniz talimatıyla harekete geçmiş 20 mühendis ve 200’e yakın işçinin el emeği göz nuru.
Bugün size Devrim Arabalarından bahsedeceğiz.
Devrim Arabaları, Türkiye’nin milli otomobil üretme hedefi doğrultusunda 1961 yılında dönemin Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel tarafından verilen talimatla üretilmiştir.
Bu projenin amacı, Türkiye’nin kendi otomobilini üretebilme yeteneğini göstermek ve yerli otomotiv sektörünü geliştirmekti. Devrim Arabaları, o dönemdeki teknolojik imkânlar göz önüne alındığında oldukça ileri bir tasarıma sahipti.
Devrim Arabalarının tasarımında yer alan Genel Müdür Yardımcısı Emin Bozoğlu Başkanlığında proje çalışmaya başladı. Bu yetenekli mühendisler, Türkiye’nin otomotiv sektöründeki potansiyelini ortaya koymak için hafta sonları dahil günde 12 saate yakın inanılmaz bir özveriyle çalıştılar. Onların emeği sayesinde Türkiye, otomotiv üretiminde gelecekteki potansiyelini gösterme fırsatı yakaladı.
Devrim Arabalarının üretildiği dönemde, Türkiye’de henüz bir otomobil fabrikası bulunmuyordu. Bu yüzden TÜLOMAŞ olarak bilinen Eskişehir Demiryolları Fabrikaları dökümhanesinde kullanıldı. İlk olarak 29 Ekim 1961 Cumhuriyet Bayramı Törenlerinde sergilenecekti.
Devrim Arabalarının üretimi sınırlı sayıda yapıldı ve 4 adet araç üretildi. Üretilen 4 araca Siyah, Beyaz, Mavi Boncuk, Gecekondu isimleri konuldu.
Devrim Arabaları 28 Ekim 1961 tarihinde son boyası, Eskişehir’den Ankara ulaştırılırken tren yolu üzerinde vuruldu. Arabaların buharlı lokomotif ile çekilmesi sırasında bacadan çıkan kıvılcımlar ile araçların alev almaması için benzin depoları boşaltıldı. Sabaha karşı Ankara’ya ulaşan tren üzerinde arabaya birkaç litre benzin konuldu. Arabalara asıl benzin transferi Sıhhiye’de Mobil Benzin İstasyonundan yapılacak ve ardından arabalar meclise devam edecekti. Ancak bizim müstesna mühendislerimize kader ağlarını örmüştü.
Günlerden 29 Ekim, sabah saatlerinde Devrim Arabaları motosiklet eşliğinde yola çıkmışken, benzin dolumu maalesef unutuldu. Meclisin önüne geldiğinde benzin ikmali yapılmadığı anlaşılmıştı ama iş işten geçmişti. Üstelik 2 numaralı aracın ilk gün hipodromda yaptığı törenden veya Cemal Gürsel’in Anıtkabir’e bir başka Devrim Arabası ile gittiğinden hiç mi hiç bahsedilmedi. Olan olmuştu.
Deposuna benzin konulmadığı için çalışmayan Devrim Arabaları rafa kaldırılmıştı.
Bugün, TÜRASAŞ Devrim Arabaları Müzesi, bu önemli araçların hatırasını yaşatmak amacıyla Eskişehir’de ziyaretçilere kapılarını açıyor.
Eskişehir’deki TÜRASAŞ Devrim Arabaları Müzesi, Devrim Arabalarının orijinal modellerinden sadece bir tanesini “Beyaz Devrim Arabası”‘nı gösterime sunuyor.
2008 yılında bu çarpıcı hikayeyi beyaz perdeye, Tolga Örnek yönetmenliğinde taşıyan “Devrim Arabaları” filmden bir cümle ile yazımızı sonlandırıyoruz.
“Türkiye’de, hiçbir başarı cezasız kalmaz evlat!” diyoruz ve yeni yazılarımızda sizleri aramızda görmek istiyoruz.
Bir yanıt yazın